Ορατές είναι οι ενδείξεις πρόσφατης δραστηριότητας από μεγάλα παγωμένα ηφαίστεια στον νάνο πλανήτη Πλούτωνα, όπως αποκαλύπτει η ανάλυση εικόνων που έστειλε στη Γη το σκάφος New Horizons (Νέοι Ορίζοντες) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA).
Κρυοηφαιστειακή δραστηριότητα (ηφαίστεια που «ξερνάνε» πάγο) έχει παρατηρηθεί σε αρκετά μέρη στο ηλιακό σύστημα μας. Ο Πλούτων έχει ένα βραχώδη πυρήνα, αλλά προηγούμενες εκτιμήσεις θεωρούσαν ότι η θερμότητα στο εσωτερικό του – άρα και η ηφαιστειακή δραστηριότητα – θα βρισκόταν σε πολύ χαμηλό επίπεδο στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Κέλσι Σίνγκερ του ερευνητικού Ινστιτούτου Southwest Research του Κολοράντο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications», ανέλυσαν εικόνες μιας περιοχής στα νοτιοδυτικά της παγωμένης πεδιάδας Σπούτνικ (Sputnik Planitia), η οποία καλύπτει μια αρχαία μεγάλη λεκάνη πρόσκρουσης έκτασης περίπου 1.000 χιλιομέτρων. Η εξέταση της γεωμορφολογίας και της σύστασης της καλυμμένης με πάγους περιοχής δείχνει ότι δημιουργήθηκε από κρυοηφαιστειακή δραστηριότητα.
Στην περιοχή υπάρχουν πολλοί ηφαιστειακοί κώνοι ύψους έως επτά χιλιομέτρων και διαμέτρου 10 έως 150 χιλιομέτρων. Ενδεικτικά, ο όγκος του λεγόμενου ηφαιστειακού όρους Ράιτ (Wright Mons) του Πλούτωνα, είναι παρόμοιος με εκείνον του Μάουνα Λόα της Χαβάης, ενός από τα μεγαλύτερα ηφαίστεια στη Γη. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η δημιουργία της περιοχής θα χρειάστηκε αρκετά διαφορετικά σημεία κρυοηφαιστειακής δραστηριότητας και ένα μεγάλο συνολικό παγωμένων υλικών που εκτινάχθηκαν από τα ηφαίστεια. Επίσης η περιοχή δεν έχει κρατήρες πρόσκρουσης, αντίθετα με άλλες περιοχές του Πλούτωνα. Γι’ αυτό οι ερευνητές συμπέραναν ότι η κρυοηφαιστειακή δραστηριότητα στη συγκεκριμένη περιοχή, είναι σχετικά πρόσφατη στην ιστορία του Πλούτωνα και μια ένδειξη ότι πιθανώς το εσωτερικό του μικρού απομακρυσμένου πλανήτη έχει περισσότερη θερμότητα από ό,τι είχε εκτιμηθεί προηγουμένως.